Godt skrevet: “My life so far” af Jane Fonda
Velkommen til a1. Vi skriver tekster for virksomheder og offentlige instanser. Inspirationen til et godt sprog kommer ved at læse. Alle genrer. Derfor kommer vi i serien “Godt skrevet” med anbefalinger til bøger, som er godt skrevet. Vil du læse med?
Første gang jeg stødte på Jane Fonda, var jeg ikke ret gammel. Min mor havde inviteret alle nabokonerne over for at gøre gymnastik i vores stue med øjnene rettet mod tv-skærmen, der viste et VHS-bånd importeret fra USA på en alt for dyr VHS-afspiller. Det var i midten af 80’erne, og festen var i gang! Workout-dronningen over dem alle, Jane Fonda, så fantastisk ud og havde en uovertruffen energi. Min mor var fan og ville se ud som Jane – ligesom alle nabokonerne ville.
Og så pludselig forsvandt hun. Hun blev gift med Ted Turner. De aftalte, at han stoppede med at se andre kvinder, og hun stoppede med at lave film. I 0’erne vendte hun tilbage i nogle amerikanske komedier og er her i 2021 i topform i Netflix-serien “Frankie & Grace” med veninden fra “9 to 5”, Lily Tomlin. Stadig ser hun bragende godt ud, selv om hun er 82, og da hun præsenterede i Oscar-showet for årets bedste film i 2020, viste hun sin storslåethed og sit inspirerende væsen. Yndefuldt marcherede hun hen til mikrofonen i en genbrugt Ellie Saab-kjole, og over armen bar hun en rød frakke som symbol på ‘fire’ (ild) som i “The Earth is burning”. Jane Fonda er aktivist. Passioneret kæmper hun og holder fast i det, hun tror på. Klimaet er en af hendes mærkesager. Da hun åbnede kuverten med vinderen af den sidste pris, pausede hun et øjeblik, velvidende at hun netop der var vidne til et historisk øjeblik: At en ikke-engelsktalende film vandt bedste film, “Parasite”.
Mere end de fleste
Og det med historiske øjeblikke er Jane Fonda med sit lange, begivenhedsrige liv mester i. I “My life so far” kommer vi helt ind bag tæppet, hvor alle parader for længst er lagt ned, facader er visket væk, og vi lærer en utroligt inspirerende, handlekraftig og stærk kvinde at kende. Over tre akter er den 550 sider lange biografi en lang, men bestemt ikke kedelig rejse, fra Jane bliver født, til hun er 60. Vi læser om hendes mors selvmord, hendes mangeårige kamp med bulimi, hendes anstrengte forhold til sin far, Henry Fonda, ægteskabet med Roger Vadim, ægteskabet med Tom Hayden, ægteskabet med Ted Turner, 2 Oscar-statuetter, et utal af film og om at finde sig selv og sin krop.
Et ærligt sprog
Jane Fonda skriver direkte, præcist og ærligt. Hun er intelligent, en god fortæller, vidende, god til at forklare og med en kæmpe selvindsigt og -ironi. Hun er en fantastisk og handlekraftig kvinde, som de fleste nok ville ønske, de havde i familien. Der er ikke det, hun ikke har prøvet, og den dag, hun dør, forsvinder et livstykke og en pallet med de smukkeste farver.
Ofte i mine anbefalinger i “Godt skrevet” roser jeg forfatteren, hvis han/hun skriver ærligt. Måske er der en sammenhæng mellem ærlighed og et godt sprog? Måske kan man kun skjule sig i knudrede, vævende sætninger – og ikke dem, der rammer hovedet på sømmet?
Hemingways daglige mål var at skrive bare én ærlig sætning. Han vidste om nogen, hvad han talte om. Ærlighed er en vigtig forudsætning for sproget.
Fonda pusher abs og VHS-maskinen
Bogens mange sider til trods er det noget af en page-turner, simpelt hen fordi sproget er så medrivende og hendes historier så fantastiske. Vi har jo også at gøre med en kvinde, der har oplevet mere end de fleste – som skuespiller, aktivist, mor, hustru, forfatter, workoutdronning, forretningskvinde, datter og veninde – sammen med kendte og ukendte navne. Alligevel sprang jeg få kapitler over, fordi de virkede mindre aktuelle for mig, og jeg var ivrig efter at hoppe frem til kapitlerne fra dengang i 80’erne. Sjovt var det fx at læse, at hun ikke bare “pushede” abs som workout-dronning, men selveste VHS-afspilleren ud til hele verden. Dengang kostede den nemlig så mange penge, at ingen havde råd til at købe den for bare at se en film i ny og næ. Men da Fondas populære træningsprogrammer (som man jo var nødt til at følge 2-3 gange om ugen for at få en lækker krop) kom ud, måtte alle kvinder eje en VHS.
Anbefaling: aaaaa
Jeg har læst bogen på engelsk, og det har været en vidunderlig oplevelse. Sproget er flydende og fængende, og Jane Fonda er en utroligt generøs forfatter/selvbiograf, der inviterer os med ind i de inderste afkroge af sit privatliv og psyke.
“I don’t like you!” said Katharine Hepburn, pointing her finger straight at my face, her anger making the famous voice and classic head, which quivered at the best of times, shake with tsunamic tremors. I had never met the legendary actor before, and it was a terrible moment, coming within minutes of my arrival with Bruce at her Forty-ninth Street town house – terrible not only because someone only a notch below God was damning me, but also because in less than two weeks she was supposed to travel to New Hampshire to begin rehearsing On Golden Pond with my father and me.
…
I never tired of looking at her. Though in her mid-seventies, she was still magnificent. It was part attitude and part bone structure. I realized that if the architecture of a face is upward reaching.
…
On the set one day, Ms. Hepburn told our unit publicist that she thought it was the duty of a star to be fascinating. There is no denying that the lady worked hard to do her duty and as a result was one of the two most fascinating people I have known (the other being Ted Turner). But despite this and despite my father’s coldness, in the genetic scheme of things, I am glad I am my father’s daughter. I never loved him more than when I watched him, day after day, as he sat on the set between takes in his canvas chair with his name printed on the back panel, waiting to be called before the cameras: quiet, demanding little, not looking to fascinate. He was what he was.
…
The next morning I called Ms. Hepburn to congratulate her and her first words to me were: “You’ll never catch me now!”
It took a moment for me to understand what se was talking about, and then it hit me. Of cause – if she hadn’t won and I had, we’d be tied with tree Oscars each. Now she had four, and I had only two. No way I’d cathch up. I had to laugh. We were still operating on different wavelengths, but how could I not love her spunk?Dad died five months later.
Den kulørte side
Jeg har altid haft en forkærlighed for det kulørte stof og var stolt som en pave, da a1kommunikation fik til opgave at læse korrektur på bl.a. SE og HØR og BILLED-BLADET. Derfor synes jeg også, det er lidt sjovt at læse om Fondas møder og venskaber med alle de kendte, inspirerende mennesker, hun har været beriget af igennem hele sit liv. Også selv om der ikke er et gran af sladderblad i hendes biografi.
FORLAG: Ebury Press
UDGIVET: 2005
ANTAL SIDER: 579
Skriv en kommentar
Want to join the discussion?Feel free to contribute!